CERN zapisał 1 eksabajt danych z LHC. Gdyby to był film, oglądalibyśmy go przez 50 tys. lat

18 grudnia 2025, 15:32

Ilość danych zebranych podczas eksperymentów prowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów przekroczyła 1 eksabajt. A trzeba przy tym pamiętać, że nie wszystkie informacje są zapisywane. Podczas pracy akceleratora co sekundę zderzane są miliardy protonów. Zderzenia te niosą ze sobą gigantyczną ilość informacji. Najpierw są one przepuszczane przez specjalny filtr, który usuwa z nich zdecydowaną większość. Zapisywana jest niewielka część z nich. I to te dane są później analizowane, dzięki nim dowiadujemy się o kolejnych odkryciach.



Włoscy stulatkowie żyją dłużej dzięki zachodnim łowcom-zbieraczom

17 grudnia 2025, 09:42

Długowieczność to bardzo złożone zjawisko, na które wpływ ma wiele czynników genetycznych i środowiskowych. W ostatnim czasie zaczęło pojawiać się coraz więcej badań sugerujących, że na długie życie mają też wpływ cechy genetyczne specyficzne dla danych populacji. To zaś wskazuje, że różna demografia i historia ewolucyjna może wpływać na to, czy mamy szansę żyć dłużej. Stąd też specjaliści badający długowieczność zaczęli zwracać większa uwagę na genetykę populacyjną oraz paleogenetykę.


Człowiek między bobrem a gibonem. Na ile jesteśmy gatunkiem monogamicznym?

11 grudnia 2025, 09:27

Gdybyśmy ułożyli zwierzęcą „tabelę monogamii” ludzie uplasowaliby się pomiędzy bobrem a gibonem białorękim, uważa naukowiec z University of Cambridge. Jest on autorem badania, w którym porównał liczbę rodzeństwa i rodzeństwa przyrodniego by opisać, jak bardzo monogamiczne są różne gatunki ssaków w tym ludzie. Na tej podstawie stwierdził, że Homo sapiens jest w znacznie większym stopniu monogamiczny niż jego najbliżsi kuzyni.


Gdzie najlepiej rozwija się sztuczna inteligencja. Światowa czołówka bez niespodzianek

9 grudnia 2025, 16:58

Naukowcy z Uniwersytetu Stanforda opublikowali wyniki badań Global AI Vibrancy Tool 2025, których celem jest opisanie i porównanie jak silny, dynamiczny i rozwinięty jest przemysł AI w różnych krajach. Tegoroczna ocena obejmuje analizę dla lat 2017–2024, a płynące z niej wnioski są zgodne z wnioskami z ubiegłorocznego raportu, w którym uwzględniono lata 2017–2023. Tegoroczny raport opisuje ekosystem sztucznej inteligencji w 36 krajach, w tym w Polsce.


Zdigitalizowany Codex Atlanticus – największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci

5 grudnia 2025, 08:23

Codex Atlanticus, największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci, rzadko jest udostępniany publiczności. Zawarte w nim zapiski powstawały w latach 1478–1518. To imponujące świadectwo geniuszu mistrza renesansu. Zawiera on informacje dotyczące inżynierii, malarstwa, geografii, fizyki, chemii, projekty odzieży czy bajki. Możemy podziwiać w nim projekty katapult i dźwigów oraz prywatne notatki Leonarda. Zbiór został skompletowany pod koniec XVI wieku przez Pompeo Leoniego i ze względu na swoje rozmiary nazwany Kodeksem Atlantyckim.


Kot domowy trafił do Europy zaledwie 2000 lat temu. Przybył z Afryki nie z Bliskiego Wschodu

4 grudnia 2025, 10:24

Udomowione koty pojawiły się w Europie zaledwie 2000 lat temu, czytamy na łamach Science. Piszemy na nowo historię klasyczną. Kot domowy pojawił się w Europie nie dzięki pierwszym rolnikom z Bliskiego Wschodu, a za pośrednictwem późniejszych sieci handlowych na Morzu Śródziemnym, mówi Bea De Cupere z Belgijskiego Królewskiego Instytutu Nauk Naturalnych. Międzynarodowy zespół badawczy, na czele którego stali Marco De Martino i Claudio Ottoni z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, stwierdził, że koty domowe przybyły do Europy z Afryki Północnej.


W Bazylei archeolodzy znaleźli średniowieczną pieczęć kantora miejscowej katedry

3 grudnia 2025, 10:58

Podczas renowacji nadbrzeżnego muru, położonego poniżej tarasu widokowego Pflaz na tyłach Katedry w Bazylei, trafiono na zabytki z liczącej ponad 2000 lat historii miasta. Archeolodzy znaleźli rzymskie monety, elementy konstrukcyjne pierwszego bazylejskiego basenu na wolnym powietrzu oraz średniowieczną pieczęć. I to właśnie ona w największym stopniu przyciągnęła uwagę specjalistów.


Co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza? Młodzi mają mniejszą świadomość niż starsi

1 grudnia 2025, 09:07

Zanieczyszczenie powietrza to jedno z największych zagrożeń zdrowotnych we współczesnym świecie. Każdego roku przyczynia się ono do ponad 6 milionów nadmiarowych zgonów. W Polsce największym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest ogrzewanie prywatnych domów, dlatego też w redukcji zanieczyszczenia niezwykle istotna jest u nas świadomość społeczna. Grupa naukowców z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego postanowiła dowiedzieć się, co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza i zagrożeniach z tym związanych. Wyniki swoich badań opublikowali w piśmie BMC Public Health.


Nadciśnienie uszkadza mózg zanim jeszcze wzrośnie ciśnienie krwi

21 listopada 2025, 12:06

Nadciśnienie to jeden z głównych czynników chorób i zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zmaga się z nim około 11 milionów Polaków. Dotyka ono 0,4% dzieci i 35,2% osób dorosłych. Nie wszyscy z nich zdają sobie sprawę z problemu. A może on być bardziej poważny, niż się uważa. Naukowcy z Weill Cornell Medicine donieśli, że nadciśnienie wpływa negatywnie na naczynia krwionośne mózgu, neurony i istotę białą, a wpływ ten jest widoczny na długo zanim choroba wywołuje mierzalne zmiany ciśnienia krwi.


Wszechświat rozszerza się coraz wolniej, nie coraz szybciej, twierdzą Koreańczycy

12 listopada 2025, 12:43

Nasze badania pokazują, że wszechświat wszedł w fazę spowalniającego rozszerzania się, a ewolucja ciemnej energii jest szybsza, niż dotychczas sądzono. Jeśli te wyniki się potwierdzą, będzie to oznaczało znaczącą zmianę paradygmatu obowiązującego w kosmologii od czasu odkrycia ciemnej energii przed 27 laty, mówi profesor Young-Wook Lee z Uniwersytetu Yonsei w Korei Południowej. Wyniki badań, opublikowane na łamach Monthly Notices of the Royal Astronomical Society podważają obowiązującą teorię, zgodnie z którą ciemna energia powoduje, że galaktyki oddalają się od siebie z coraz większą prędkością.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy